Niet geschoten is altijd mis

Niet geschoten is altijd mis: hoe je alsnog een belastingaftrek voor een medisch hulpmiddel kunt claimen door af te zien van de Wmo.

(Auteur: Heleen Elbert, verschenen in Belastingzaken nr. 4 2020)

In deze zaak gaat het toevallig om een traplift in een woning. En ja, ik weet dat de traplift op dit ogenblik helemaal niet meer aftrekbaar is, maar lees hiervoor in de plaats een nog wel aftrekbaar hulpmiddel waarvoor men een beroep kan doen op een tegemoetkoming van de Wmo (de Wet Maatschappelijke ondersteuning) en u snapt waar de belastingplichtige mee bezig is.

Achtergrond

Wanneer men een belastingaftrek wil claimen voor medische hulpmiddelen, gelden diverse voorwaarden. Zo moet het hulpmiddel bijvoorbeeld niet uitgesloten zijn (voor de liefhebbers: artikel 6.17 Wet IB) en moeten de kosten voor dat hulpmiddel op de belastingplichtige drukken. In artikel 6.18 Wet IB staan nog een aantal uitzonderingen. Zo staat er bijvoorbeeld dat de eigen bijdrage die men moet betalen voor de WMO niet aftrekbaar is van de belasting. Maar stel dat men vanwege een hoog inkomen geen Wmo-aanvraag indient, levert dit dan onbedoeld toch nog een leuke aftrekpost op?

De zaak

Of de belastingplichtige dit bewust heeft uitgedacht, of dat het een latere vondst van zijn adviseur is weet ik niet, maar als vakidioot vind ik de door belastingplichtige gekozen oplossing erg creatief. Hij kwam er namelijk achter dat hij teveel verdiende om echt gebruik te kunnen maken van de Wmo. Zijn eigen bijdrage zou gelijk zijn aan het bedrag dat hij voor de traplift af moest tikken, dus “Laat maar zitten”, was waarschijnlijk een van de gedachten die bij hem opkwam. Geluk bij een ongeluk (of briljante ingeving) was dat er op die manier geen sprake is van een niet aftrekbare eigen bijdrage voor de Wmo, maar wel van drukkende zorgkosten. Kortom, geen belemmering om het totale voor de traplift betaalde bedrag (minus drempels) in aftrek te brengen in de aangifte inkomstenbelasting. Dat de inspecteur hier anders over dacht, zal geen verbazing wekken.

De uitspraak

Tegen de tijd dat de zaak bij de Hoge Raad in behandeling komt, hebben beide partijen een keer gewonnen. De inspecteur krijgt gelijk van de Rechtbank: door deze ‘truc’ zou de functie van de fiscale aftrek als vangnet voor diegenen die niet op grond van een andere regeling vergoeding van hun kosten zouden kunnen krijgen niet tot zijn recht komen. Het Gerechtshof denkt er anders over: er is geen eigen bijdrage voor de WMO, dus de kosten voor de traplift zijn gewoon aftrekbaar. In cassatie wijst de staatssecretaris nogmaals op de vangnetfunctie. Bovendien is het niet eerlijk ten opzichte van de belastingplichtigen die wel een tegemoetkoming in de Wmo aangevraagd hebben. Hij gebruikt hiervoor het volgende cijfervoorbeeld:

	Aanvrager 1	Aanvrager 2	Geen aanvraag
Kosten traplift	10.000	10.000	10.000
Inkomen	Lager	Gelijk	Gelijk
Eigen bijdrage	9.500	10.000	–
Tegemoetkoming	500	0	0
Aftrekbaar	0	0	10.000

Kortom: Bij de beoordeling van de niet-aftrekbare eigen bijdrage moet het niet uitmaken of een WMO-voorziening is aangevraagd of niet.

In eerste instantie krijgt hij gelijk van de Advocaat-Generaal. Deze geeft in zijn Conclusie aan dat je de wet op twee manieren kunt uitleggen:

1.     Letterlijk, dan heeft belastingplichtige een aftrekpost

2.     Op basis van de geschiedenis van wet, dan heeft de belastingplichtige geen recht op de aftrek omdat deze bedoeld is als vangnet.

De A-G adviseert de Hoge Raad om voor de tweede uitleg te kiezen.

De Hoge Raad gaat hier niet in mee: “wetsgeschiedenis biedt onvoldoende aanknopingspunten om de in art. 6.18, lid 1, letter d, Wet IB 2001 vervatte aftrekbeperking ruimer uit te leggen dan uit de tekst voortvloeit.” Kortom: geen Wmo-voorziening aangevraagd? Dan heeft men recht op de aftrekpost!

Tip: het is natuurlijk de vraag hoe lang het duurt tot de wetgever dit artikel aanpast, maar tot die tijd kunnen belastingplichtigen hier hun voordeel mee doen. Heeft men toch al geen of nauwelijks recht op een Wmo-vergoeding? Beoordeel dan de fiscale aftrekmogelijkheden en kijk of het zinvol is om de Wmo-aanvraag te laten zitten.